20.11.2023

ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆԸ ՆԱԽԱԴԵՊԱՅԻՆ ԴԻՐՔՈՐՈՇՈՒՄ Է ՁԵՎԱՎՈՐԵԼ ՎՃԱՐԱՀԱՇՎԱՐԿԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԻՆՏԵՐՆԵՏ ՎՃԱՐԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԱՆՀԱՏԱԿԱՆ ՀԱՇՎԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՍՏԱՆԱԼՈՒ ՔՐԵԱԴԱՏԱՎԱՐԱԿԱՆ ԿԱՐԳԻ ՄԵԿՆԱԲԱՆՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ

  Վճռաբեկ դատարանը 2023 թվականի նոյեմբերի 17-ի որոշմամբ փաստել է, որ հաճախորդի հանձնարարությամբ կամ հօգուտ հաճախորդի կատարված գործառնության և մասնավորապես՝ դրամական (փողային) փոխանցման իրականացման արդյունքում բանկին հայտնի դարձած հաճախորդի վերաբերյալ տեղեկությունը, որպես բանկային գաղտնիք կազմող տեղեկություն՝ գործող օրենսդրական կարգավորման համաձայն, կարող է ստացվել նախնական դատական վերահսկողությամբ ապահովված առգրավման կամ խուզարկության քննչական գործողությունների կատարման արդյունքում։ Մինչդեռ, այդ նույն գործառնության իրականացման արդյունքում վճարահաշվարկային կազմակերպությանը հայտնի դարձած հաճախորդի վերաբերյալ նույն տեղեկության պահպանության իրավական ռեժիմի սահմանափակումը որևէ երաշխիքով ապահովված չէ։ Վճռաբեկ դատարանը, նախ, հարկ է համարել նկատել, որ վերոնշյալ գործառնության արդյունքում վճարահաշվարկային կազմակերպությանը հաճախորդի վերաբերյալ հայտնի դարձած տեղեկություններն ըստ էության բովանդակային առումով ընգրկվում են բանկային գաղտնիքի հասկացությունը ներառող տեղեկությունների շրջանակի մեջ:

  Հիմք ընդունելով ՀՀ Կենտրոնական բանկի խորհրդի՝ 2015 թվականի հունվարի 13-ի թիվ 2-Ն որոշմամբ հաստատված կանոնակարգով վճարահաշվարկային համակարգում անհատական հաշիվ բացելու համար բանկային քարտ կցելու պայմանի պարտադիրությունը՝ Վճռաբեկ դատարանը գտել է, որ նույն գործառնության իրականացման կապակցությամբ հայտնի դարձած նմանատիպ տեղեկությունը չի կարող ունենալ պահպանության միանգամայն տարբեր իրավական ռեժիմներ՝ պայմանավորված այդ գործառնությունն իրականացնող սուբյեկտի (բանկ, վճարահաշվարկային կազմակերպություն) տեսակից։ Ըստ այդմ՝ նշված տեղեկատվության պահպանության իրավական ռեժիմի սահմանափակման ընթացակարգը ևս չի կարող տարբեր լինել՝ կախված այդ տեղեկատվությունը տնօրինող սուբյեկտից (բանկ, վճարահաշվարկային կազմակերպություն)։ Ուստի, բանկային գաղտնիք պարունակող գործառնությունների, այդ թվում նաև դրա առնչությամբ տրամադրված IP (ինտերնետ պրոտոկոլի) հասցեի վերաբերյալ տեղեկությունները կարող են ձեռք բերվել բացառապես բանկային գաղտնիքի պաշտպանության քրեադատավարական երաշխիքների հաղթահարմամբ՝ նախնական դատական վերահսկողության ընթացակարգի միջոցով:

Հայաստանի Հանրապետության Վճռաբեկ դատարանի վեբկայքի ստեղծումն իրականացվել է «Աջակցություն քրեական արդարադատության բարեփոխումներին և եվրոպական չափանիշների կիրառման ներդաշնակեցումը Հայաստանում» ծրագրի աջակցության շրջանակներում, որը համաֆինանսավորվում է Եվրոպական միության և Եվրոպայի խորհրդի կողմից: Սույն վեբկայքում ներկայացված բովանդակությունը և տեսակետները որևէ կերպ չեն արտահայտում Եվրոպական միության և Եվրոպայի խորհրդի պաշտոնական տեսակետները: