25.10.2021

PRECEDENTS OF THE CRIMINAL CHAMBER OF THE RA COURT OF CASSATION ON TORTURE OR OTHER ILL-TREATMENT BY REPRESENTATIVES OF PUBLIC AUTHORITIES, AS WELL AS ON EQUAL (EQUIVALENT) ACTIONS OF PRIVATE PERSONS

 Վճռաբեկ դատարանն Արմեն Հովհաննիսյանի գործով թիվ ԵԴ/0558/01/18 որոշմամբ ոչ իրավաչափ համարելով նրան մեղսագրվող արարքը խոշտանգումից որպես պաշտոնեական լիազորությունների անցում վերաորակելու վերաբերյալ ստորադաս դատարանների հետևությունները, հղում կատարելով միջազգային մի շարք չափանիշների, այդ թվում` Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի իրավական դիրքորոշումներին և ՄԱԿ-ի խոշտանգումների վերաբերյալ Հատուկ զեկուցողի թեմատիկ զեկույցին, գործի փաստական հանգամանքների համատեքստում նշել է, որ պետության պոզիտիվ պարտականությունն է ապահովելու իր վերահսկողության ներքո, փակ տարածքում, առողջական վիճակով պայմանավորված արդեն իսկ խոցելի իրավիճակում գտնվող տուժողի պաշտպանությունը: Գործի փաստական հանգամանքների շրջանակներում կարևորվել է, որ պետության ներկայացուցիչները` ի դեմս քրեակատարողական հիմնարկի ծառայողների, պետք է անհրաժեշտ շրջահայացություն ցուցաբերեն քրեակատարողական հիմնարկ ընդունվող անձանց նկատմամբ դրսևորվող վերաբերմունքի առումով։

 Միաժամանակ, Էրիկ Եղինյանի գործով թիվ ԼԴ1/0030/01/16 որոշմամբ Վճռաբեկ դատարանը ՀՀ քրեական օրենսգրքի 119-րդ հոդվածով նախատեսված հանցակազմի համատեքստում անդրադառնալով մասնավոր անձանց համարժեք գործողություններին և բացահայտելով ՀՀ քրեական օրենսգրքի 119-րդ հոդվածի 1-ին մասի դիսպոզիցիայում նշված՝ «ֆիզիկական ուժեղ ցավի կամ հոգեկան ուժեղ տառապանքի» այլընտրանքային հետևանքները` նախադեպային դիրքորոշում է ձևավորելով առ այն, որ դրանց առաջացումը գնահատելիս պետք է հաշվի առնել, որ՝

- ցավի առկայությունը չի պահանջում, որ պարտադիր այն լինի ծայրահեղ, երկար, մշտական, սուբյեկտի համար դժվար դիմանալու, չպետք է ներառի մահ, օրգանի անբավարարություն կամ որոշակի ֆունկցիայի լուրջ խանգարում, ուժեղ ցավը կարող է նաև կարճատև լինել,

- ուժգնությունը կարող է առաջանալ անհատական մեթոդից կամ մեթոդների կուտակումից կամ համադրությունից (ինչպես սովորաբար ցավ է պատճառվում), որը տեղի է ունենում մի առիթով կամ որոշակի ժամանակահատվածում,

- հոգեկան տառապանքը կարող է ուժեղ լինել՝ առանց զուգակցվելու ֆիզիկական ցավի հետ։

 

Վճռաբեկ դատարանի հիշյալ ուղենիշային որոշումները կարող են կանխարգելիչ նշանակություն ունենալ ապագայում հանրային իշխանության ներկայացուցիչների կողմից խոշտանգման կամ այլ վատ վերաբերմունքի, ինչպես նաև մասնավոր անձանց համարժեք գործողությունները բացառելու համար։

 

Որոշումները հասանելի են հետևյալ հղումներով`

http://datalex.am/?app=AppCaseSearch&case_id=13229323905402505&fbclid=IwAR1EvEOtrGCWu38bubFZsht4J-uCzQvp-kC4mQOKRddXr2Ham3EaeeliIBY

http://datalex.am/?app=AppCaseSearch&case_id=13229323905402501&fbclid=IwAR0zINdhzT9UiXmTY0_OVbvfBumvpUtUWnYn8i5Q20bBZLu5LWdyUCgurPg

 

 

The website development of the Court of Cassation of Armenia was supported within the Project "Supporting the criminal justice reform and harmonising the application of European standards in Armenia" co-funded by the European Union and the Council of Europe. The content and views expressed on the website of the Court of Cassation of Armenia can in no way be taken to reflect the official opinion of the European Union and the Council of Europe".